Հայելիներ և Ոսպնյակներ

Կատարենք փորձ: Թափանցիկ բաժակի բեջ լցնենք ջուր և դնենք մատիտ: Կտեսնենք, որ մատիտը կարծես կոտրված լինի:

Ոսպնյակները լինում են հավաքող և ցրող, իսկ հայելիները լիոնւմ են հարթ, ուռուցիկ և գոգավոր:

Երբ լույսի ճառագայթը մի թափանցիկ միջավայրից անցնում է մյուս թափանցիկ միջավայր, օրինակ` օդից ջրի մեջ, ջրի մակերևույթի վրա` անկման կետում, այն բեկվում է և փոխում ուղղությունը:

Լույսի բեկման անկյունը կազմված է բեկված ճառագակթով և երկումիջավայրերի բաժանման սահմանագծին լույսի անկման կետում տարված ուղղահայացով:

Լույսն օդից ջրի կամ ապակու մեջ անցնելիս ճառա­գայթի բեկմանանկյունը փոքրէ անկման անկյունից։ Հակառակ անցմանդեպքում, երբ լույսը խիտ միջա­վայրիցանցնում է նոսրմիջավայր, բեկման անկյունը մեծ է լինում անկման անկյունից։

Էլեկտրական հոսանք

Երբ տեսնում ենք մի մարդ, որին հոսանքը հարվածել է և նրա վրա դրված է այդ հոսանքի լարը պետք է չոր փայտով կամ ռեզինի կտորով հեռացնել այդ լարը մարդու վրայից: Հետո պետք է տանել (հագուստից բռնած) և վրան հող լցնել, քանի որ հողը հաղորդիչ է: Հաղորդիչ են երկաթը, հողը: Իսկ հաղորդիչ չեն չոր փայտը ռեզինը: Երբ մայրիկները ջահը մաքրում են պետք է անջատեն ամբողջ տան հոսանքը, մի քիչ սպասեն, որ ջահը սառչի և նոր մաքրեն այն: Երբ տեսնում ենք կայծակ է  պետք է չքայլենք բաց տարածության մեջ, պետք է չկանգնենք բարձրահասակ ծառերի տակ և երբ տեսնում ենք, որ գետնին ջուր կա պետք է այն շրջանցենք:

Երբ տեսնում եք, որ վարդակը կոտրված է պետք է այդտեղից չմիացնեք ձեր մարտկոցը ապա հոսանքը ձեզ կհարվածի:

Օրինակ՝ մի մարդու հոսանքը հարվածել է: Մեկ ուրիշ մարդ գալիս է և բռնում է այն մարդու ձեռքը ում հոսանքը հարվածում է: Ձեր կարծիքով ի՞նչ կլինի: Ասեմ: Հոսանքը կհարվածի այն մարդուն, ով բռնել է առաջին մարդու ձեռքը, որովհետև այդ ժամանակ առաջին մարդը հանդիսացել է հաղորդիչ:

Դանիել Վարուժան. Լուսնին. Ձայնագրություն

Տանը 1.12.2016

7․ Համեմատե՛ք կոտորակները.

ա) 4,3 > 2,74 , դ) 9,079 < 9,9 , ե) 855,48 > 788,48 ,

բ) 2,823 < 3,861 , գ) 0,465 < 0,675 , զ) 995,0002 > 991,0002 ։

2․ Ո՞ր բնական թվերն են գտնվում հետևյալ տասնորդական կոտորակների միջև.

ա) 3,652 և 6,8-4, 5, 6   գ) 10,2 և 12,2-11, 12   ե) 1,913 և 4,51-2, 3, 4

բ) 0,024 և 4,5-1, 2, 3, 4   դ) 7,5 և 12,15-8, 9, 10, 11, 12   զ) 9,1 և 15,8-10, 11, 12, 13, 14, 15

3․ Աստղանիշի փոխարեն տեղադրե՛ք համապատասխան թվանշանը, որպեսզի ստացված անհավասարությունը ճիշտ լինի.

ա) 3,619 > 3,349 , գ) 22,31 <22,61 ,

բ) 8,245  > 6,245 , դ) 745,420 < 745,493 ։

Դանիել Վարուժան-Անդաստան

Արևելյան կողմն աշխարհի
Խաղաղությու՜ն թող ըլլա․․․
Ոչ արյուններ, քրտինք հոսին
Լայն երակին մեջ ակոսին
Ու երբ հընչե կոչնակն ամեն գյուղակի`
Օրհներգությու՜ն թող ըլլա:

Արևմտյան կողմն աշխարհի
Բերրիությու՜ն թող ըլլա․․․
Ամեն աստղե ցող կայլակի,
Ու ամեն հասկ ձուլե ոսկի.
Եվ ոչխարներն երբ սարին վրա արածին`
Ծիլ ու ծաղի՜կ թող ըլլա:

Հյուսիսային կողմն աշխարհի
Առատությու՜ն թող ըլլա․․․
Ոսկի ծովուն մեջ ցորյանին
Հավետ լողա թող գերանդի.
Ու լայն ամբարն աղուններուն երբ բացվի`
Բերկըրությու՜ն թող ըլլա:

Հարավային կողմն աշխարհի
Պտղաբերություն թող ըլլա․․․
Ծաղկի` մեղրը փեթակներուն,
Հորդի գինին բաժակներուն.
Ու երբ թխեն հարսերը հացը բարի`
Սիրերգությու՜ն թող ըլլա:

Առաջադրանքներ.

• Բացատրիր հետևյալ փոխաբերությունները.

ա/ ոչ արյուններ, քրտինք հոսին

Լայն երակին մեջ ակոսին:

Արյան տեղը լայն երակներով քրտինք է հոսում:

բ/ Ամեն աստղե ցող կայլակի

Ու ամեն հասկ ձուլե ոսկի

?

գ/ Ոսկի ծովուն մեջ ցորյանին

Հավետ լողա թող գերանդին

?

դ/ Ծաղկի մեղրը փեթակներուն,

Հորդի գինին բաժակներուն

Ծաղիկների նեկտարը փեթակների մեջ, Գինին բաժակները:

• Առանձնացրու մաղթանքները. դրանցից ո՞րն ես համարում ամենակարևորը. պատճառաբանիր ընտրությունդ:

Խաղաղությու՜ն թող ըլլա․․․

Օրհներգությու՜ն թող ըլլա:

Բերրիությու՜ն թող ըլլա․․․

Ծիլ ու ծաղի՜կ թող ըլլա:

Առատությու՜ն թող ըլլա․․․

Բերկըրությու՜ն թող ըլլա:

Պտղաբերություն թող ըլլա․․․

Սիրերգությու՜ն թող ըլլա:

Ինձ համար այս բանաստեղծության մեջ ամենակարևոր մաղթանքը դա <<Առատությու՜ն թող ըլլա… >>-ն է: Ընտրեցի այս մաղթանքը, որովհետև առաջինը դա կարդացի և դուրս եկավ:

Թարգմանություն

1. Банан — это ягода. Банановое растение — крупнейшее растение, не имеющее твердого ствола. Стебель банановой травы иногда достигает 10 метров в высоту, и 40 сантиметров в диаметре. На одном таком стебельке висит как правило по 300 плодов общим весом 500 кг.

2. Первым президентом Зимбабве был Канаан Банана.

3. Бананы бывают не только желтые, но и красные. У красных более нежная мякоть, и перевозку они не переносят.

4. В бананах содержится больше витамина В6, чем в других фруктах. Известно, что этот витамин несет ответственность за хорошее настроение.

5. По весу урожай бананов составляет второй по величине урожай в мире, опережая виноград на третьем месте, и уступая первое место апельсинам.

6. Индия и Бразилия производят больше бананов, чем любая другая страна в мире.

7. Бананы почти в полтора раза питательней картошки, а в сушеных бананах в пять раз больше калорий чем в сырых. В одном банане содержится до 300 мг калия, который помогает бороться с повышенным давлением и укрепляет сердечную мышцу. Каждому из нас в сутки требуется 3 или 4 г калия.

8. Майт Лепик из Эстонии победил в первом в мире соревновании по поеданию бананов на скорость. Ему удалось съесть 10 бананов за 3 минуты. Его секрет был в поглощении бананов вместе с кожурой — так он сэкономил время.

9. По латински банан называется «musa sapientum», что означает «фрукт мудрого человека».

10. Мировой рекорд по поглощению бананов за 1 час — 81 банан.

1. Բանանը դա հատապտուղ է: Բանանի բույսը ամենախոշոր բույսն է, հաստ փող չունեցող: Բանանի խոտի ցողունը մեկ-մեկ հասնում է 10 մետր երկարությանը և 40 սանտիմետր տրամագծի:

2. Զիմբաբվե պետության առաջին նախագահը Կանաան Բանան է:

3. Բանանները լինում են, ոչ միայն դեղին այլ նաև կարմիր: Կարմիր բանանների միջուկը ավելի փափուկ է և նրանք այն չեն փոխադրում:

4. Բանաններում կա վիտամին B6 ավելի շատ, քան մյուս մրգերում: Հայտնի է, որ այս վիտամինը պատասխանատու է ուրախ տրամադրության համար:

5. Բերքի ծանրությունը գրավում է երկրորդ տեղը աշխարհի բերքի ծանրության մեջ, այն գերազանցում է խաղողին երրորդ տեղում, և հաջորդելով առաջին տեղում գտնվող նարնջին:

6. Հնդկաստանը և Բրազիլիան տնկում են ավելի շատ բանան քան ցանկացած ուրիշ երկիր:

7. Բանանը գրեթե մեկ ու կես անգամ օգտակար է կարտոֆիլից, իսկ չորացրած բանանում 5 անգամ ավելի շատ կալորիա կա քան պանիրում: Մի բանանում կա 300 մգ. կալիում, որը օգնում է կռվել повышенным давлением и укрепляет сердечную мышцу?: Մեզնից ամեն մեկին պետք է օրական 3 կամ 4 գ. կալիում:

8. Մաիտ Լեպիկը Էստոնիաից հաղթել է աշխարհում առաջին արագությամբ բանան ուտելու մրցույթում: Նա կերել է 10 բանան 3 րոպեում: Նրա գաղտնիքն էր կուլ տալ բանանները կճեպ-ով: Այդպես նա ժամանակ էր խնայում:

9. Լատիներեն բանանը կոչում են <<musa sapientum>>, որը նշանակում է <<իմաստուն մարդու միրգ>>:

10.Բանան կուլ տալու աշխարհի ռեկորդը 1 ժամում-81 բանանն է:

Թարգմանություն

Женщины съедают большую часть помады, которой они пользуются

В возрасте шести-семи месяцев ребёнок может одновременно дышать и глотать. Взрослые так не умеют.

Домохозяйка в среднем проходит 11 километров в день, занимаясь домашними делами

В Западном Китае в чай вместо сахара кладут соль.

Կանայց ուտում են իրենց օգտագործած շրթներկի կեսը:

Վեց-յոթ ամսեկան երեխաները կարողանում են կուլ տալ և շնչել միաժամանակ: Մեծերը այդպես չեն կարողանում:

Տան տիրուհին կարող է քայլել 11 կմ. օրում և տան գործերով զբաղվել:

Արևմտյան Չինաստանում թեյ-ի մեջ շաքարավազի փոխարեն աղ են գցում:

Թարգմանություն

Каждые 5 лет женщина использует такое количество помады, для которого потребовался бы тюбик длиной, равной её росту.

Ամեն հինգ տարին կինը օգտագործում է այնքան շրթներկ, որ պետք կգար երկար իր բարձրության մի սրվակ:

47% людей видят кошмарные сны не реже раза в месяц.

Մարդկանց 47 տոկոսը տեսնում են վախենալու երազներ ամենաքիչը մեկ անգամ ամսվա մեջ:

В среднем человек засыпает в течение 7 минут.

Միջին չափի մարդիկ քնում են 7 րոպե:

Вы разделяете свой день рождения почти с 20 миллионами человек в мире.

Դուք կիսում եք ձեր ծննդյան օրը 20 միլիոն մարդկանց հետ:

Դասարանական 29.11.2016 Տնային առաջադրանք 30.11.2016

Առաջադրանք
1․ Տրված կոտորակներից որո՞նք են տասնորդական.
1/10,  2/5, 11/25, 3/1000, 42/15,   -1001/3

2.Գրե՛ք տվյալ կոտորակին հավասար տասնորդական կոտորակ.
1/5=2/10=0,2,  2/25=8/100=0,08,  4/20=20/100=, 2/50=4/100=0,04,  1/4=25/100=0,25,  201/200?, 150/250?,

3.Տասնորդական կոտորակից անջատե՛ք նրա ամբողջ   և  կոտորակային մասը
3/10, 14/100, 25/1000, 158/10,  259/100, 26/10, 582/100, 3/1000,4/100, 12/100, 1/10000, 14/1000, 269/10

4․ Անվանե՛ք տասնորդական կոտորակի բոլոր կարգերը.
ա) 456,23,  դ) 10,656,    է) 0,69344,

բ) 1,456,      ե) 31,7452,   ը) 1245,38,

գ) 0,8921,  զ) 204,3005, թ) 7632,56472։

4.Տասնորդական կոտորակը գրե՛ք սովորական կոտորակի տեսքով.

ա) 3,87  բ) 137,56  գ) 1,001   դ) 3,5978

5. *  Կոորդինատային հարթության վրա գծե՛ք ABCD քառանկյուն՝ A (–2, +1), B (0,+3), C (+3, 0), D (+–2) գագաթներով։

Լրացուցիչ (տանը)

6․Տրված կոտորակներից որո՞նք են տասնորդական.
32/10,  11/25, 3/4, 562/100, 4/15,   10/3

7․ Գրե՛ք տվյալ կոտորակին հավասար տասնորդական կոտորակ.
5/10,  221/100,  7420/10000, 61/1000,  1/50, 80/400

?
8. Տասնորդական կոտորակից անջատե՛ք նրա ամբողջ   և  կոտորակային մասը
56/10, 84/100, 125/1000, 189/10,  2/100, 26/10, 520/100, 31/1000, 430/100, 122/100, 11/10000, 14/1000, 269/10

?

Աչք

Մարդու համար իր կյանքում ամենակարևոր օրգաններից է աչքը:

Աչքի կազմվածքը

Շատ նորածին երեխաներ, որ ծնվում են տեսնում են լավ: Երբ մարդը լավ չի տեսնում իր ակնաբյուրեղը պատկերը արձակում է մինչև ապակենման մարմինը: Լավ տեսնող մարդկանց տեսած պատկերը տեսնում են մինչև ցանցաթաղանթը, իսկ վատ տեսնող մարդիկ պատկերը տեսնում են մինչև ապակենման մարմինը:

Լույսն աչքի մեջ ընկնում է բիբ կոչվող անցքով, հետո անցնում է թափանցիկ շերտի` եղջերաթաղանթի և ոսպնյակի միջով: Ոսպնյակն այնպես է բեկում լույսի ճառագայթները, որ աչքի ետին պատին տեղաբաշխված ցանցաթաղանթի վրա պատկերը գլխիվայր է ստացվում: Ցանցաթաղանթը պարունակում է լուսազգայուն նյարդի վերջույթներ, որոնք կոչվում են ցուպիկներ և շշիկներ: Սրանք պատկերը վերափոխում են նյարդային ազդակների, որոնք տեսողական նյարդով հասնում են գլխուղեղին: Գլխուղեղն այդ պատկերը բերում է բնականոն դիրքի, այնպես ինչպես տեսնում ենք: Յուրաքանչյուր աչքում կա մոտ 125 միլիոն ցուպիկ և 7 միլիոն շշիկ: Ցուպիկները ճանաչում են միայն սև և սպիտակ պատկերները, բայց լավ են գործում աղոտ լույսի դեպքում: Շշիկները հնարավորություն են տալիս տեսնել գույները, թեև նրանց պայծառ լույս է պետք: Գիշերն ամեն ինչ մոխրագույն եք տեսնում, որովհետև խավարում աշխատում են միայն ցուպիկները: Դուք կարող եք ստանալ լուսապատկերի ցանկացած գույն` խառնելով երեք հիմնական գույն` կարմիր, կանաչ և կապույտ: Աչքերում նույնպես ցուպիկների երեք տեսակ կա, որոնք զգայուն են կարմիր, կանաչ և կապույտ գույների նկատմամբ: Յուրաքանչյուր տեսակն ընկալում է տարբեր քանակ, դա կախված է գույնից, որին նայում եք: Մուգ կարմիր առարկային նայելիս կարմիր ու կապույտ շշիկները կանաչներից ավելի ուժեզ կներգործեն: Դալտոնիկները կարմիրը կանաչից չեն տարբերում, քանի որ նրանց կարմիր ու կանաչ շշիկները վնասված են:

Աչքի ծիածանաթաղանթում կան ճառագայթային և օղակային մկաններ, որոնք կառավարում են բբի չափն ու նրա վրա ընկնող լույսի քանակը: Աղոտ լույսի դեպքում ճառագայթային մկանները կրճատվում են: Այդ պահին բիբն ընդարձակվում է և, բնականաբար, շատ լույս է ներս թողնում: Իսկ պայծառ լույսի տակ կրճատվում են օղակային մկանները, և բբերը նեղանում են` աչքերը պաշտպանելով կուրանալուց: